Czym byłby świat bez betonu? Albo jak świat wyglądałby bez jego powstania? Chyba trudno to sobie wyobrazić. To jeden z najbardziej powszechnych i najważniejszych materiałów, które są wykorzystywane we współczesnym budownictwie. Jego sposób wytwarzania znacząco zmieniał się z biegiem lat. Pojawił się on już wiele lat temu, lecz w innej formie. Za jego pionierów uważa się Rzymian, jednak kilkanaście wieków później inna osoba przyczyniła się do powstania współczesnego odpowiednika.
Pierwsze wspomnienia
Można spotkać ślady, które pokazują, że beton był stosowany nawet około 7000 lat p.n.e. w Izraelu. Tam wykorzystywano spoiwo wapienne i rozdrobnione wapno. Jednakże pionierami, którzy najlepiej wykorzystywali to kruszywo byli Rzymianie. W ich wypadku polegało to na wznoszeniu budynków poprzez bardzo ciekawą konstrukcję. Tworzyli dwie murowane ściany pomiędzy którymi wylewali bardzo rzadką zaprawę, a następnie do niej wrzucali gruz kamienno-ceramiczny.
W późniejszym czasie ich technika ewoluowała, a dokładniej mówiąc około 200 r. p.n.e. Wówczas zaczęto używać takich składników, które najbardziej przypominały współczesny beton. Tworzono mieszaninę, która składała się z kamieni, wody oraz cementu. Ostatni z nich uzyskiwano poprzez zaprawę wapienną i popiół wulkaniczny. Taki popiół Rzymianie mogli znaleźć dzięki Wezuwiuszowi. Dzięki niemu cała cała mieszanina stawała się wodoodporna.
Rzymska architektura
Najwięcej budowli zachowanych do dziś, które powstały przy pomocy materiału podobnego do betonu są właśnie te z czasów starożytnego Rzymu. Świetnym przykładem jest Panteon, bowiem do stworzenia sklepień i fundamentów użyto właśnie mieszaniny przypominającej beton. Innym bardzo znanym budynkiem, do którego wykorzystania również był użyty wspomniany kompozyt to Koloseum.
Beton w tamtym czasie był uzyskiwany na bazie cementu pucolanowego. O budowlach, które powstawały w starożytnym Rzymie mogliśmy się dowiedzieć dzięki architektowi imieniem Witruwiusz, który stworzył traktat: “O Architekturze ksiąg dziesięć”. W nim pisał o proszku, który mieszano z wapniem i łamanym kamieniem, co tworzy niezwykle trwałą mieszaninę.
Przełomowy cement
Przez długi czas nie używano betonu do tworzenia konstrukcji budowlanych. Tworzyło się tego typu mieszaniny jedynie do wykonania odlewów elementów dekoracyjnych. Najważniejszym jednak momentem w historii betonu jest powstanie w XIX wieku, a właściwie wynalezienie cementu portlandzkiego.
Do dziś jest on używany, jednak z małymi zmianami w recepturze. Za pierwszą osobę, która go wynalazła uważa się murarza Josepha Aspdina. Jednakże to Isaac Johnson opatentował najbardziej optymalny skład cementu portlandzkiego, który współcześnie jest stosowany. Pierwsza taka konstrukcja, która powstała już z nowej mieszaniny tworzącej beton jest słynna latarnia morska w zatoce Plymouth.
Murowana Polska
W Polsce po wynalezieniu cementu portlandzkiego utworzono, w drugiej połowie XIX wieku, jedną z pięciu fabryk na świecie, produkującą właśnie ten składnik betonu. Jedną z najważniejszych osób, które przyczyniły się do rozwoju cementownictwa na polskich ziemiach był Jan Ciechanowski. Kilka lat przed powstaniem fabryki uruchomił inną, która produkowała cement naturalny.
Jedną z najwcześniejszych budowli, do której użyto betonu, albo raczej mieszaniny, która przypomina jego współczesny odpowiednik, jest kościół na Ostrowie Lednickim. Powstał on w we wczesnym średniowieczu, a jego fundamentu powstały właśnie poprzez użycie tego kompozytu.